Giải pháp lắp đặt điện tiên tiến: Biến đổi không gian sống theo từng giai đoạn cuộc đời
Các phát triển trong tương lai sẽ bao gồm công nghệ thông minh tiên tiến hơn, sự tích hợp lớn hơn với các không gian xanh và sự tập trung mạnh mẽ vào tính bền vững.
Cơ cấu dân số đang già hóa: Thách thức và cơ hội trong thiết kế nhà ở thông minh hơn
Dân số ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Vương quốc Anh và Việt Nam, đang già đi nhanh chóng. Ở Vương quốc Anh, dự báo đến năm 2043, 24% dân số sẽ từ 65 tuổi trở lên, tạo ra nhu cầu lớn đối với các giải pháp nhà ở phù hợp cho người cao tuổi. Tương tự, tại Việt Nam, dự báo đến năm 2050, 25% dân số sẽ ở độ tuổi 60 trở lên. Điều này không chỉ là một thách thức trong việc thiết kế không gian sống mà còn mở ra cơ hội lớn để tạo ra các ngôi nhà không chỉ phù hợp với nhu cầu của nhiều thế hệ sống chung trong gia đình, mà còn linh hoạt thay đổi theo từng giai đoạn của cuộc đời.
Hiện trạng môi trường sống dành cho người cao tuổi
Trong bối cảnh dân số già hóa, vấn đề môi trường sống dành cho người cao tuổi càng trở nên cấp thiết. Theo Khảo sát Nhà ở Anh năm 2021, hơn 1,1 triệu người cao tuổi đang sống trong điều kiện không đạt chuẩn, đối mặt với các vấn đề như thiếu hiệu quả năng lượng, tình trạng ẩm ướt và nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe. Để giải quyết những vấn đề này, Cartwright Pickard và Viện Nghiên cứu The Helen Hamlyn Centre for Design, được tài trợ một phần bởi Innovate UK, đã thực hiện một nghiên cứu tham vọng thông qua chương trình Knowledge Transfer Partnership (KTP). Dự án nghiên cứu mang tên "Age-inclusive design principles: Pioneering a new standard for later living" (Tạm dịch: Nguyên tắc Thiết kế Bao trùm Tuổi già: Định hình cảm giác thuộc về trong giai đoạn cuối đời), nhằm phát triển các nguyên tắc thiết kế bao trùm tuổi già, tạo ra một tiêu chuẩn mới cho nhà ở dành cho người cao tuổi tại Vương quốc Anh. Nghiên cứu này đưa ra 18 nguyên tắc thiết kế quan trọng, đặc biệt là việc tích hợp công nghệ thông minh như KNX, giúp hỗ trợ chiếu sáng tự động, kiểm soát chất lượng không khí và đảm bảo an ninh, nhằm nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi.
18 nguyên tắc thiết kế nhà ở lý tưởng cho người cao tuổi
1. Ứng dụng nghiên cứu nhân học và khảo sát thị trường. 2. Thiết kế vị trí có sự kết nối gần các tiện ích địa phương. 3. Tích hợp vi khí hậu vào thiết kế tổng thể. 4. Tối ưu hóa hướng nhà và sự thoải mái nhiệt. 5. Tăng cường sức khỏe bằng cách hỗ trợ chu kỳ sinh học tự nhiên. 6. Bố trí không gian có tầm nhìn đẹp. 7. Phát triển các khu dân cư đa thế hệ với nhiều hình thức sở hữu. 8. Bổ sung đa dạng các tiện ích và không gian sử dụng chung. 9. Tích hợp thiên nhiên và đa dạng sinh học bên trong lẫn bên ngoài. 10. Tôn vinh lối vào tòa nhà. 11. Thiết kế nhà ở tiếp cận hoàn toàn với không gian linh hoạt. 12. Khai thác không gian lưu thông cho các hoạt động xã hội. 13. Thiết kế hỗ trợ tìm đường và nhận thức không gian. 14. Tránh cảm giác viện dưỡng lão thông qua thiết kế. 15. Hỗ trợ cảm giác không gian thông qua nhận thức giác quan. 16. Tích hợp công nghệ thông minh. 17. Ứng dụng phương pháp xây dựng hiện đại với khả năng mô-đun. 18. Kết hợp đa dạng hình thức sở hữu để tạo cảm giác cộng đồng và giảm rủi ro phát triển.
Ứng dụng công nghệ thông minh
Một trong những nguyên tắc thiết kế quan trọng trong nghiên cứu này là "Ứng dụng công nghệ thông minh". Việc tích hợp các hệ thống công nghệ thông minh, như KNX, không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho người cao tuổi mà còn giúp tạo ra không gian sống linh hoạt, có thể điều chỉnh riêng biệt cho từng cá nhân và khu vực trong ngôi nhà. Ví dụ, khi một thành viên trong gia đình bước vào giai đoạn cao tuổi, hệ thống KNX có thể tự động điều chỉnh độ sáng tại khu vực của người đó, đảm bảo mức sáng phù hợp để ngăn ngừa mất ngủ và hỗ trợ giấc ngủ ngon. Đồng thời, hệ thống cũng có thể kiểm soát chất lượng không khí ở khu vực đó để giữ không gian luôn trong lành và dễ chịu. Các khu vực khác trong ngôi nhà vẫn hoạt động bình thường, giúp đảm bảo sự hài hòa và tiện nghi cho toàn bộ không gian sống.
An toàn và hiệu quả năng lượng
Tiêu thụ năng lượng không hiệu quả đang trở thành mối lo ngại lớn đối với người cao tuổi, đặc biệt khi tình trạng suy giảm trí nhớ thường gặp ở độ tuổi này khiến việc quản lý năng lượng trở thành thách thức. Một giải pháp hiệu quả cho vấn đề này là tích hợp cảm biến hồng ngoại thụ động (PIR) vào hệ thống KNX. Cảm biến PIR có nhiệm vụ phát hiện sự hiện diện trong phòng và truyền thông tin này đến hệ thống KNX. Dựa trên dữ liệu nhận được, nền tảng KNX sẽ điều chỉnh hoạt động của các thiết bị như điều hòa và chiếu sáng, đảm bảo chúng tự động tắt khi không có người, qua đó giảm lãng phí năng lượng một cách hiệu quả.
Ngoài ra, hệ thống cảm biến PIR còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao an ninh cho môi trường sống. Ví dụ, khi phát hiện căn hộ trống trong khi người cao tuổi lẽ ra đang ở nhà, hệ thống có thể gửi thông báo ngay đến người thân trong gia đình hoặc đội ngũ chăm sóc. Điều này không chỉ tăng cường mức độ an toàn mà còn đảm bảo sự hỗ trợ kịp thời trong trường hợp có sự cố bất thường, giúp người cao tuổi cảm thấy an tâm hơn trong không gian sống của mình.
Giải pháp lâu dài
Các ví dụ trên minh họa rõ ràng rằng việc áp dụng công nghệ một cách cẩn trọng và chiến lược, như hệ thống KNX, có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm bớt các thách thức mà người cao tuổi và gia đình họ phải đối mặt. Không chỉ quản lý năng lượng và nâng cao an ninh ở việc ứng dụng công nghệ thông minh mà còn nổi bật ở khả năng tùy chỉnh linh hoạt, đáp ứng các nhu cầu sống khác biệt trong cùng một không gian nhờ vào giải pháp cho hạ tầng điện được thiết kế riêng.
Tóm lại, thiết kế không gian sống dựa trên 18 nguyên tắc trên không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại của người cao tuổi mà còn chuẩn bị vững chắc cho tương lai. Các nguyên tắc này bảo vệ và duy trì giá trị thẩm mỹ, đồng thời tạo ra một môi trường sống toàn diện nhờ tích hợp công nghệ thông minh. Khi không gian sống linh hoạt và có khả năng thích ứng với sự thay đổi qua từng giai đoạn của cuộc đời, nó sẽ cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, giúp người cao tuổi và gia đình tận hưởng cuộc sống lâu dài và ý nghĩa hơn.